Prompting voor beginners: zo haal je meer uit AI-tools zonder jargon
AI-tools kunnen je werk versnellen—als je weet hoe je met ze praat. “Prompting” is niets anders dan duidelijke instructies geven. In dit artikel leer je een praktisch raamwerk dat werkt in ChatGPT-achtige systemen, zonder buzzwords of academisch gedoe.
Denk in RAIL: Role, Aim, Input, Limits
Role (rol): vertel de AI wie ze “is”. “Je bent een Nederlandse copywriter.”
Aim (doel): wat moet het eindresultaat zijn? “Schrijf een blogintro van 120 woorden.”
Input (context): geef feiten, datasets, tone of voice. “Doelgroep: MKB, informele stijl.”
Limits (grenzen): noem lengte, opmaak, uitsluitingen. “Geen Engelse termen.”
Met RAIL krijgt de AI richting, context én randvoorwaarden. Resultaat: minder gokwerk, meer bruikbare output.
Werk met iteraties: schets → versie 1 → aanscherpen
Begin nooit met “schrijf een perfect artikel”. Vraag eerst een outline (koppenstructuur). Reageer met feedback: “Kop 3 korter, voeg een paragraaf over privacy toe.” Laat daarna pas de AI uitwerken. Iteratief werken verkort de time-to-quality.
Voorbeelden die je direct kunt kopiëren
A. Blog-briefing (outline):
“Je bent een Nederlandse contentspecialist. Maak een H2-structuur voor een blog (800 woorden) over [onderwerp]. Doelgroep: [publiek]. Doel: [lead/educatie]. Neem secties op over [x,y,z]. Voeg bij elke H2 2–3 bullets met wat er komt te staan.”
B. Samenvatten met nuance:
“Vat onderstaande tekst samen in 150 woorden, neutraal, met 3 belangrijkste cijfers en 2 concrete risico’s.”
C. Vergelijkingstabel (naar proza):
“Zet deze tabel om in lopende tekst met duidelijke tussenkopjes, zonder marketingtaal. Sluit af met een ‘wanneer kies je wat’-alinea.”
Geef voorbeelden en contra-voorbeelden
De AI leert van voorbeelden. Lever één goede en één slechte passage en leg uit waarom. Vraag vervolgens: “Herschrijf sectie 2 in de stijl van voorbeeld A, vermijd valkuilen uit voorbeeld B.” Zo stuur je toon, tempo en diepgang.
Fact-check en bronvoering
AI hallucineert soms. Vraag daarom altijd: “Noem aannames die je hebt gemaakt.” of “Waar twijfel je over?” Laat bronnen samenvatten in eigen woorden en check ze steekproefsgewijs.
Format-tips die veel tijd schelen
- Vraag om opmaak: H2’s/H3’s, bullets, korte alinea’s.
- Beperk lengte: “max. 130 woorden per paragraaf”.
- Voeg tone of voice toe: “zakelijk-toegankelijk, geen jargon, korte zinnen”.