woensdag 13 augustus 2025

Open-source vs. gesloten AI-modellen: impact op privacy en innovatie 

AI is overal, maar niet elk model is gelijk. Grote spelers leveren vaak gesloten modellen; communities en bedrijven bouwen open-source alternatieven. Wat betekent die keuze voor privacy, controle, snelheid en innovatie? 

Wat bedoelen we met open vs. gesloten? 

  • Open-source modellen: gewichten en/of code publiek (licentie-afhankelijk), je kunt ze lokaal of in eigen cloud draaien en aanpassen. 
  • Gesloten modellen: toegang via API of platform; onderliggende gewichten zijn proprietary. 

Privacy & databeheer 

  • Open: meer controle. Je kunt data on-premise houden en voldoen aan strikte compliance (medisch, juridisch, overheid). Minder vendor lock-in. 
  • Gesloten: sterke beveiliging mogelijk, maar je bent afhankelijk van de provider en diens beleid rond training en dataretentie. 

Kosten & performance 

  • Open: initieel engineering-inspanning (hosting, MLOps), maar lage variabele kosten op schaal. Fijn voor voorspelbare workloads. 
  • Gesloten: snel starten, pay-per-use. Goed voor prototyping en wisselende volumes, maar kosten kunnen oplopen bij intensief gebruik. 

Innovatie & snelheid 

  • Open: snelle community-iteraties, forks en gespecialiseerde modellen (bijv. voor juridisch of medisch domein). 
  • Gesloten: vaak state-of-the-art op algemene taken, sterke tooling en integraties. 

Security & risico’s 

  • Open: je bent zélf verantwoordelijk voor patching en modelveiligheid. 

  • Gesloten: beveiliging “as a service”, maar risico op single point of failure en leverancierrisico. 

Besliskader in 5 vragen 

  1. Data-sensitiviteit: moet data de organisatie niet verlaten? 
  2. Schaal & kosten: voorspelbaar groot volume → open loont; laag volume → gesloten is handig. 
  3. Time-to-market: nu live? Gesloten. 
  4. Maatwerkbehoefte: niche domein of taal → open fine-tuning. 
  5. Compliance: wie draagt welke verantwoordelijkheid? 

Hybride als praktijkoplossing 

Combineer: gesloten model voor algemene taken en open, domeinspecifieke modellen voor gevoelige data. Beheer via een routinglaag die per prompt bepaalt waar het heen gaat. 

Naar overzicht